Herhangi bir işletme, başarılı bir pazarlama stratejisi oluşturmak ve müşteri taleplerini karşılamak için doğru ürünleri sunma konusunda başarılı olmak zorundadır. İşte bu noktada, doğru bir ürün karması oluşturmak işletmelerin rekabet avantajını artırabilir.
Ürün çeşitliliği veya ürün portföyü olarak da bilinen ürün karması, bir firma tarafından sunulan ürünlerin veya hizmetlerin tamamını ifade eder. Bir ürün karması, tüketicilerin birlikte kullanma eğiliminde olduğu veya benzer ürün veya hizmetler olarak düşündüğü ilişkili öğelerden oluşan ürün gruplarından oluşur. Ürün karması aslında bir şirketin iş stratejisinin fiziksel veya dijital pazarda düzenlenmesidir.
Ürün Karması Unsurları Nelerdir?
Ürün karması unsurlarından ilki olan genişlik; bir şirketin sunduğu ürün yelpazesinin sayısını ifade eder.
Örneğin, Kellogg’un ürün grupları şunlardan oluşmaktadır;
- Tüketime hazır tahıllar
- Hamur işleri ve kahvaltılık atıştırmalıklar
- Krakerler ve kurabiyeler
- Dondurulmuş/Organik/Doğal ürünler.
İkinci ürün karması unsuru olan uzunluk; bir firmanın ürün karışımındaki toplam ürün sayısını ifade eder.
Örneğin, iki otomobil ürün grubuna (3 serisi ve 5 serisi) sahip bir otomobil şirketini düşünün. Her ürün grubu serisinde üç tip araba bulunmaktadır. Bu örnekte şirketin ürün uzunluğu altı olacaktır.
Bir diğer ürün karması unsuru olan derinlik; bir ürün yelpazesindeki varyasyonların sayısını ifade eder.
Örneğin, yukarıdaki otomobil şirketi örneğiyle devam edersek, 3 serisi bir ürün grubu coupe, sedan, kamyon ve üstü açık araba gibi çeşitli varyasyonlar sunabilir. Böyle bir durumda 3 serisi ürün serisinin derinliği dört olacaktır.
Ürün karması unsurlarından sonuncusu tutarlılık ise; ürün gruplarının birbiriyle ne kadar yakından ilişkili olduğunu ifade eder. Kullanımlarına, üretimlerine ve dağıtım kanallarına atıfta bulunur . Bir ürün karışımının tutarlılığı, kendilerini niş bir üretici veya distribütör olarak konumlandırmaya çalışan firmalar için avantajlıdır. Ayrıca tutarlılık, bir firmanın marka imajının ürün veya hizmetin kendisiyle eş anlamlı olmasını sağlamaya yardımcı olur.
Ürün Karması Pazarlama Stratejileri
1.Çeşitli fiyatlar
Şirketler farklı fiyat noktalarında ürünler sunar ve bu fiyat noktaları, değişen kalite düzeylerine karşılık gelir. Bu ürün karması stratejisi, bir şirketin son derece rekabetçi ürün pazarlarında öne çıkmasına yardımcı olur. Örneğin, bir tıraş makinesi şirketi, temel ürününde, her biri kendi fiyat noktasına sahip olan çeşitli varyasyonlar sunabilir. Tek kullanımlık tıraş makinelerini düşük fiyata sunabilirken, daha dayanıklı çeşitleri (haftalarca veya aylarca dayanabilen tıraş makineleri gibi) daha yüksek bir fiyatla satabilir. Bu tıraş makinelerinin her ikisi de başarılı ürünler olabilir çünkü şirket onları farklı hedef kitlelere yönlendirmektedir. Tıraş makinesi şirketi, aynı temel işlevi yerine getiren iki farklı ürün grubu sunarak pazarın farklı sektörlerindeki tüketici taleplerini karşılıyor.
2. Ürün Çeşitlerinin Çeşitliliği
Bu ürün karması stratejisinde, işletmeler müşteri tercihlerine hitap edebilmek amacıyla benzer ürünleri aynı fiyata satmaktadırlar. Örneğin bir diş macunu şirketi naneli diş macunu, tarçınlı diş macunu ve meyve aromalı diş macununu aynı fiyata sunabilir. Bu diş macunu çeşitlerinin tümü aynı aktif maddeleri içerir, ancak farklı tatlar farklı müşterileri çeker. Dahası, diş macunu şirketi farklı tatlar sunarak müşterilerinin zevklerine yanıt veren bir marka kimliği geliştirebilir.
3. Çeşitli Ürün Grupları
Bir şirket, kendi marka kimliğine ve pazarlama mesajına sahip birden fazla ürün sunarak ürün karışımını genişletebilir . Bir içecek şirketi bu ürün karması stratejisini meşrubat sunumlarında örnekleyebilir. Şirketin içeceklerinin her biri farklı etiketlere, marka imajına ve pazarlama kampanyalarına sahiptir. Şirket, bu ürün gruplarının her birine yatırım yaparak ana alkolsüz içecek sektöründe daha büyük bir pazar payı talep edebilir.
Ürün karması ile Ürün Grubu Arasındaki Fark Nedir?
Bir ürün grubu bir ürün ailesi gibidir. Genellikle tek bir marka altında ve benzer müşterilere satılırlar.
Örneğin Coca Cola; Coca Cola Classic, Coca Cola Zero vb. içecekler satıyor. Bu Coca Cola’nın ürün grubudur. Öte yandan ürün karması, bir şirketin ürün gruplarının tamamıdır. Yani Coca Cola’yı tekrar örnek alacak olursak, satılan tüm ürünler sadece Coca Cola değildir; aynı zamanda Sprite, Fanta, Innocent Smoothies, Damla, Schweppes ve daha fazlasının da sahibidir ve bunların hepsinin kendi ürün grupları vardır.
Basitçe söylemek gerekirse, bir ürün grubu, sadece ürün karması parçasıdır. Farkı bilmek önemlidir çünkü şirketler kararlarını her ikisine göre verirler. Yeni bir içeceği piyasaya sürmeye karar vermek ürün grubu kararlarına girerken, şişelenmiş su gibi bir kategorinin tamamını eklemek veya çıkarmak bir ürün karması çağrısıdır. Her ikisi de bir şirketin ürün stratejisini şekillendirmede büyük rol oynar.
Sonuç olarak başarılı bir işletme, doğru ürün karması oluşturarak müşteri ihtiyaçlarına cevap verir ve rekabet avantajı elde eder. Bu yazıdaki temel stratejileri takip ederek, işletmenizin ürün karmasını optimize edebilir ve uzun vadeli başarı elde edebilirsiniz.
