Gelişen teknoloji ve değişen müşteri talepleri ile birlikte online alışveriş son yıllarda çok fazla tercih edilir bile hale geldi. İnternet gücünü kullanarak ürün ve hizmetlerin satışını artırmaya çalışan e-ticaret işletmeleri için önemli detaylardan biri de stok yönetimidir.  E-ticarette stok yönetimi, müşteri memnuniyeti, operasyon süreçleri ve karlılık gibi elementler için kritik bir konumdadır.  Stok yönetimi, işletmelerin satış ve üretim sürekliliğini devam ettirmelerini, ürünleri için ellerinde bulunan ürün ham madde, kullanılan materyal ve sonucunda ortaya çıkan ürün sayısının kontrolünü yapmalarına olanak sağlar. Stok yönetimi ham madde miktarından stoktan çıkış tarihine kadar tüm süreci kapsar. İşletmeler, stok yönetimi ile satış sürecinde oluşan bir problemi verilerle ve kayıtlarla çözmesine kolaylık sağlar.

Stok Yönetimi Neden Önemlidir?

İşletmeler için, ürünlerin stok yönetimini yapmak, işletmenin üretim ve yönetim devamlılığı açısından önemlidir. Ürün için stokta yeterli miktarda ham madde yoksa, ürün ortaya çıkmaz. Bu süreç aksayacağı için müşteriye ürün sunulamaz ve karlılık düşer. Tüm süreç aksamış olur. Bu durumda hem maddi hem zaman kaybına neden olur. Ürünlerin ne kadar hazırlandığını, var olan ürünlerin kaçının satıldığını raporlama ile takip etmek gerekir. Stok kontrol ve yönetim yapmak için adımlar genel olarak 7 genel başlıktan oluşur. Bunlar;

• Gereksinimlerin belirlenmesi
• Stoğu yapılacak maddelerin seçimi
• Stoğu yapılacak ürünlerin niteliğinin saptanması
• Sipariş verilmesi (ham madde ve materyal)
• Siparişlerin niceliğinin belirlenmesi
• Fazla veya eksik stok ürünlerinin düzenlenmesi
• Tüm sürecin kayıt altına alınıp raporlanması

Talebe göre ürünlerin stoğunu düzenlemek kolaylık sağlar. Daha fazla talep olduğu tespit edilen ürünlere stokta daha fazla yer verilir.  İşletmenin müşterilerin ihtiyaçlarını karşılayabilmesini ve doğru aksiyonlar almasını sağlar.  Stok eksikliği ve stok fazlalılığı gibi durumları kontrol altında tutarak depo ürün sorunu ortadan kalkmış olur. Stok yönetimi yapılırken dikkat edilmesi gereken ‘’stok seçimi, tedarik zinciri, işbirliği’’ gibi adımları doğru takip etmek gerekir.

Doğru Stok Seçimi Yapmak

E-ticaret işletmenizin başarılı olabilmesi için potansiyel müşteriye ulaşmak ve müşteri sadakatini korumak için doğru ürünleri doğru miktarlarda stoklamak çok önemlidir. Hangi ürünlerin popüler olduğu ve pazar içerisinde hangi ürünlerin talep görmediği sistemli şekilde takip edilmelidir E-ticaret platformu içerisindeki istatistik araçlarından yararlanarak analiz yapılmalıdır. Reklam araçlarının ve hedef kitle analizlerinin istatistikleri, müşteri yorumları takip edilerek raporlara dahil edilmelidir.

Stok Yönetim Sistemleri Kullanmak

Stok yönetim ve takibini zaman açısından da tasarruflu hale getirmek amacıyla stok yönetim yazılımları ve sistemleri dahil edilmelidir. Stok yönetim sistemleri üretim ve dağıtım sürecine kadar olan kısımda stok optimizasyonuna kolaylık sağlamaktadır.

Minimum Stok Seviyelerini Belirlemek

Her ürün için minimum stok seviyelerini belirlemek, stoğunuzun tükenmesini önlemeye yardımcı olurken aynı zamanda fazla stok tutmaktan kaynaklanan maliyetleri azaltır. Minimum stok seviyelerini belirlerken müşteri yorum ve taleplerini, oluşan dalgalanmaları ve tedarik sürelerini dikkate almak gerekmektedir.

Tedarik Zinciri İşbirliği

Stok yönetimi, tedarik zinciri işbirliği ile güçlendirilebilir. Ürün ham madde ve materyal tedarikçileri ile iletişimin güçlü olması, stok döngüsünü hızlandırabilir ve anlık gelişen talep değişikliklerine daha hızlı aksiyon alma açısından kolaylık sağlar. Tedarikçiler ile iletişim içerisinde çalışarak tedarik sürelerini iyileştirebilir. Oluşabilecek stok sıkıntılarını önleyebilirsiniz.

Envanter Optimizasyonu Yapmak

Envanter optimizasyonu, stok maliyetlerini azaltmanıza yardımcı olabilir. Dönemsel olarak az talep gören, satış grafiği düşük veya sabit ilerleyen ürünlerin belirlenmeli ve envanter güncellemesi yapılmalıdır. Satış grafiği iyi yönde seyreden ürünlerin stok kapasitesine ağırlık verilerek yeni çalışmalar yapılmalıdır. Dönemsel hareketliliklere göre ürün stokları ile aksiyonlar alarak güncellemeler yapılmalıdır.

Otomatik Siparişler Oluşturmak

Talep gören ve stoğu azalan ürünler için otomatik tedarik siparişleri oluşturarak, stok seviyelerini sürekli olarak izlenmelidir. Tedarikçiler ile görüşülmeli ve bir plan dahilinde talep grafiği uzun dönem olumlu yönde seyreden ürünler için yeniden sipariş verme kolaylığı oluşturulmalıdır. Otomatik sipariş zinciri oluşturmak, oluşacak talep dalgalanmalarının dengelenmesine yardımcı olmaktadır.

Stok Kontrol Raporları Hazırlamak

Stok kontrol ve süreç raporları oluşturulmalıdır. Raporlar ile stok yönetimi kolaylaşır. Tüm sürecin anlaşılması açısından olumlu aksiyonlar alınmasına olanak sağlar.  Bu raporlar, hangi ürünlerin hızla tükenmekte olduğunu, hangi ürünlerin fazla stoklu olduğunu ve hangi ürünlerin kar oranının iyi olduğu gibi elementleri takip etmeye yardımcı olur.

E-ticarette stok yönetimi, başarılı bir işletme için kritik bir faktördür. Doğru stok seçimi, stok yönetim sistemleri kullanımı, minimum stok seviyelerinin belirlenmesi, tedarik zinciri işbirlikleri, envanter optimizasyonu yapmak, otomatik sipariş ve stok yönetim raporları gibi stratejiler takip edilerek stok yönetimi geliştirilebilir. İşletmeler için planlı olmak beraberinde müşteri memnuniyetini de arttırır.  E-ticaret işletmesi olarak başarılı olmak için tüm süreçleri takip etmek önemlidir. Stok yönetimi de bu takip edilmesi gereken aşamalarda kritik bir öneme sahiptir.